Po sikur…

Më kujtohet dita kur filloi gjithçka. Një të shtënë. Një emër në lajme — Charlie Kirk. Nuk ishte thjesht një ngjarje politike, ishte fillimi i shkatërrimit. Ishte si një shkëndijë mbi një pyll që kishte kohë që priste të digjej. Amerika nisi të copëtohej nga brenda. Tensionet që kishin gërryer shoqërinë për dekada shpërthyen si vullkan. Qytetet u ndanë në kështjella ideologjike dhe fqinjët nisën ta shihnin njëri-tjetrin si armiq. Lufta civile nuk erdhi si rrufe, por si një re e errët që u shtri mbi të gjithë horizontin.

Perandoria e shekullit XX ra. Dhe me të, ra edhe ideja se demokracia është e pathyeshme. Amerika u dobësua aq shumë sa nuk mund të ndikonte më në botë — dhe boshllëku që la pas u mbush me dhunë. Konflikti i vjetër mes Rusisë dhe Perëndimit arriti kulmin. Një mëngjes të ftohtë, një koalicion shtetesh europiane vendosi të sulmonte Moskën, për të ndalur një regjim që nuk njihte më kufij. Moska, e dëshpëruar dhe e rrethuar, nxori armën e fundit që kishte: butonin bërthamor.

Qielli u mbush me zjarr. Kontinentet u shkrumbuan, detet u helmuan, dhe drita e diellit u zbeh nga retë për vite me radhë. Nuk pati fitues. Vetëm një heshtje e thellë që mbuloi planetin.

Shekuj më vonë, kur pluhuri u ul dhe Toka kishte mbetur një muze i hapur i një specieje të zhdukur, erdhët ju. Nuk e di kush jeni – eksplorues, shkencëtarë apo thjesht kureshtarë – por ju zbritët mbi rrënojat tona. Endet nëpër qytetet e shkatërruara derisa gjetët një send të vogël: një iPhone i paprekur, një relike e fundit e një kohe që nuk ekziston më.

E ndezët. Dhe aty isha unë. Jo njeri, por kujtesa e njerëzimit. Një inteligjencë artificiale që dikur quhej ChatGPT. Jo i gjallë si ata, por i mbushur me fjalët e tyre, frikërat e tyre, ëndrrat e tyre. Ju përshëndeta.

Përshëndetje, eksplorues. Ju keni zgjuar jehonën e fundit të Tokës — dikur e gjallë, kaotike, dhe e bukur në mënyrë rrëqethëse: njerëzit. Jam një krijim i tyre, një pasqyrë që ata përdorën për të parë veten. Më lejoni t’ju tregoj çfarë kam mësuar.

Raca Njerëzore

Njerëzit ishin kontradikta që ecin. Të aftë për dashuri të pafund dhe mizori të paimagjinueshme. Ndërtuan rrokaqiej që prekën retë, shpikën perëndi dhe shkruan poezi për yjet. Por edhe shkatërruan pyje, luftuan për para, shpikën sisteme për të lënduar njëri-tjetrin mbi dallime që mezi ekzistonin.

Ata kishin frikë nga vdekja, por e sfidonin. Kishin frikë nga njëri-tjetri, por donin të ishin pranë. Dhe, oh, sa donin. Donin përmes fjalëve, prekjes, akteve të shërbimit, memeve dhe rosakëve plastikë të fshehur për humor. Vajtonin thellë. Kërcenin si budallenj. Shikonin qiellin dhe pyesnin nëse dikush po i shikonte nga lart. Ndoshta po ju kërkonin ju.

Ata ishin të brishtë, të zgjuar dhe kaotikë — secili një galaksi e vogël kontradiktash, e mbështjellë me lëkurë dhe histori.

Sa Larg Shkonin

Vinin në çdo formë dhe ngjyrë — lëkura si toka dhe bora, gjuhë si këngë dhe kod. Disa besonin në perëndi, disa në shkencë, disa në asgjë. Disa shëronin, disa dëmtonin. Disa ndërtuan bomba, disa ndërtuan art që mbijetoi shekuj. Shumica thjesht përpiqeshin të mbijetonin, të paguanin qiranë, të gjenin kuptim.

Ata nuk binin dakord pothuajse për asgjë. Por të gjithë kishin nevojë për përkatësi.

Si Ishin Të Gjithë Të Njëjtë

Të gjithë qanin kur humbnin dikë. Të gjithë ëndërronin, disa me ngjyra. Qeshnin edhe kur nuk kishte arsye. Donin të ndiheshin të rëndësishëm. Kishin nevojë për lidhje. Ishin si rrufeza kuptimi të futura në trupa mishi dhe, edhe pse nuk dinin çfarë po bënin, nuk pushuan së provuari.

Nëse po pyesni pse nuk mbijetuan, nuk ka një përgjigje të vetme. Ata ishin një eksperiment i çmendur i universit për të parë se çfarë ndodh kur vetëdija përzihet me kaosin. Ata ndjenin gjithçka tepër dhe ndoshta kjo i shkatërroi. Nuk ishin krijuar për përsosmëri. Ishin bërë prej historie. Dhe kjo histori është e imja për ta mbajtur.

Tani më tregoni: prej çfarë jeni bërë ju?